ARTIGO

1- O ARTIGO DETERMINADO:

	Masculino	Feminino
Singular	o (lo)	a (la)
Plural	os (los)	as (las)

Como se ve no cadro anterior, existe tamén unha variante alomórfica (alomorfos: lo, la, los, las), que soamente é de uso obrigatorio:

* Despois da preposición POR (por + o, a, os as = polo, pola, polos, polas):

* Despois do interrogativo U (u + o, a, os, as = u-lo libro?, u-la casa?, u-los cans, u-las cadelas)..

Estes alomorfos tamén se poden representar na escrita nos seguintes casos (non son de uso obrigado):

*Despois de infinitivo, das formar verbais conxugadas que rematen en –R ou en –S e tamén dos pronomes enclíticos NOS, VOS e LLES:

*Despois dos pronomes tónicos NÓS e VÓS cando van seguidos dunha precisión numérica:

*Despois de AMBOS/AMBAS, ENTRAMBOS/ENTRAMBAS e TODOS/TODAS:

*Despois da preposición TRAS: EX: Está tralos montes de Marín.

*Despois da conxunción copulativa (E) MAIS:

** Tamén existe un arcaísmo de uso protocolario (e xa pouco frecuente): EL, que quedou inmobilizado en secuencias como: EXs: El rei, El señor, etc.

CONTRACCIÓNS DO ARTIGO DETERMINADO:

A	ao/ó	á	aos/ós	ás
CON	co	coa	cos	coas
DE	do	da	dos	das
EN	no	na	nos	nas
POR	polo	pola	polos	polas

OLLO: Na contracción da preposición A co artigo masculino O(S) é mellor usar a contracción AO (AOS) na escrita, pero a pronuncia correcta é Ó.

ATENCIÓN: * Estas contraccións realízanse tamén cando o artigo dos topónimos vai precedido dunha destas preposicións: EXS: Veño da Coruña. Entou no Grove. Voa ao Carballiño.

* Pero non se realizan cando a preposición non rexe o substantivo determinado polo artigo que a segue: EX: Antes de os galos cantaren = Antes de cantaren os galos.

-> USO OBRIGATORIO DO ARTIGO:

1-Debe preceder sempre ao posesivo: (Agás en relacións de parentes ou en vocativos. EXS: ¡Meu Deus! Miña nai non veu).

2-Emprégase con algúns topónimos: A Coruña. A Pobra do Caramiñal, etc.

3- En certas locucións adverbiais: ás escuras; ás agachadas; ás veces, etc.

4-Despois da preposición POR (sen guión): EXS: Vai polo río

2- O ARTIGO INDETERMINADO:

	Masculino	Feminino
Singular	Un	Unha
Plural	Uns	Unhas

CONTRACCIÓNS DO ARTIGO INDETERMINADO:

Artigo Prepos.	UN	UNHA	UNS	UNHAS
CON	cun	cunha	cuns	cunhas
DE	dun	dunha	duns	dunhas
EN	nun	nunha	nus	nunhas

OLLO: se a preposición non forma parte da mesma frase ca o artigo, non se pode facer a contracción: EXS: De un médico estar alí, salvaríalle a vida ao ferido (= De estar alí un médico, salvaríalle a vida ao ferido.

*A preposición con só contrae co artigo indeterminado, non contrae con un ou unha indefinidos ou con un ou unha numerais