Úsase «h»
-> 1. En todas as formas de verbos como haber, habitar, habituar, herdar, homenaxear, honrar, hospedar e humillar: hai, habitaba, herdou, honrade...
-> 2. Nas palabras que comezan polos prefixos gregos: hex- ou hexa- (‘seis’), hept- ou hepta- (‘sete’), hendeca- (‘once’), hect- ou hecta- (‘cen’), helio- (‘sol’), hemi- (‘metade’), hemo- ou hema- (‘sangue’), hetero- (‘diferente’), homo- (‘idéntico’), hipo- (‘cabalo’), hipo- (‘baixo’), hiper- (‘superior ou moito’), hidro- (‘auga’), hipno- (‘sono’), hepat- (‘fígado’): helióstato, hemiciclo, heptasílabo, hectómetro, heterodoxo, hidroloxía...
-> 3. Nas palabras que comezan por hum-: húmido, humilde, humano...
Excepción: úmero.
-> 4. Nas palabras que comezan por horr- ou por hosp-: horrible, hospital, hóspede...
-> 5. Na palabra alcohol (aínda que tamén se admite alcol) e nos seus derivados: alcohólico, alcoholemia...
-> 6. En moitas interxeccións: ah, bah, boh, eh, ho, hurra, oh, ouh...
Excepción: ai, ola, ei.
-> 7. Nas palabras derivadas ou compostas doutras que tamén se escriben con «h»: habitar → deshabitar, home → xentilhome...
-> 8. Por criterios etimolóxicos, en palabras como: harén, harmonía, harpía, hasta (pau, corno), hedra, Helena, hélice, helmo, Henrique, herba, hindú, hirto, histeria, home, hora, horta, hoxe e os seus derivados.
Uso de nh, r e rr : Unha, algunha, ningunha
Distinción de significados: caro/carro; fero/ferro;rítmico, monorrítmico, redor, arredor, románico, iberorrománico
Con S: As palabras que comezan por estra- ou es- (non son prefixos): escaso, escolma, escavar, escavadora, escavación, escolma, escusa, esplendor, espolio, espraiar, espremer, estender (pero extensión, extenso e extensivo), estorbo, estrañar, estraño, estrañeza, estranxeiro, Estremadura, estremeña, estremar (lindar), estrutura, Biscaíño, belisco, lapis, bisneto, esquerda, mesquita, mesquiño, polisón, sentinela, vesgo
Con X: As palabras que comezan por extra- e ex- e son prefixos co significado de “fóra de” e “mais alá de”, como “exportar”, “exánime” ou “extraordinario”, arxila , tanxer, tinxir, traxecto, vertixe, xacer, xampú, xarampón, Xema, xeo, xeso, enxesar, xasmín, xugular, xiringa, xordo, caxemira, cervexa, clixé, cónxuxe, conxuntura, cornixa, desengraxar, enxalzar, pexorativo, proxectil, solfexo, clímax, tórax, sílex, fax, télex, unisex.
-> 1. En todas as formas de verbos como haber, habitar, habituar, herdar, homenaxear, honrar, hospedar e humillar: hai, habitaba, herdou, honrade...
-> 2. Nas palabras que comezan polos prefixos gregos: hex- ou hexa- (‘seis’), hept- ou hepta- (‘sete’), hendeca- (‘once’), hect- ou hecta- (‘cen’), helio- (‘sol’), hemi- (‘metade’), hemo- ou hema- (‘sangue’), hetero- (‘diferente’), homo- (‘idéntico’), hipo- (‘cabalo’), hipo- (‘baixo’), hiper- (‘superior ou moito’), hidro- (‘auga’), hipno- (‘sono’), hepat- (‘fígado’): helióstato, hemiciclo, heptasílabo, hectómetro, heterodoxo, hidroloxía...
-> 3. Nas palabras que comezan por hum-: húmido, humilde, humano...
Excepción: úmero.
-> 4. Nas palabras que comezan por horr- ou por hosp-: horrible, hospital, hóspede...
-> 5. Na palabra alcohol (aínda que tamén se admite alcol) e nos seus derivados: alcohólico, alcoholemia...
-> 6. En moitas interxeccións: ah, bah, boh, eh, ho, hurra, oh, ouh...
Excepción: ai, ola, ei.
-> 7. Nas palabras derivadas ou compostas doutras que tamén se escriben con «h»: habitar → deshabitar, home → xentilhome...
-> 8. Por criterios etimolóxicos, en palabras como: harén, harmonía, harpía, hasta (pau, corno), hedra, Helena, hélice, helmo, Henrique, herba, hindú, hirto, histeria, home, hora, horta, hoxe e os seus derivados.
Uso de nh, r e rr : Unha, algunha, ningunha
Distinción de significados: caro/carro; fero/ferro;rítmico, monorrítmico, redor, arredor, románico, iberorrománico
Con S: As palabras que comezan por estra- ou es- (non son prefixos): escaso, escolma, escavar, escavadora, escavación, escolma, escusa, esplendor, espolio, espraiar, espremer, estender (pero extensión, extenso e extensivo), estorbo, estrañar, estraño, estrañeza, estranxeiro, Estremadura, estremeña, estremar (lindar), estrutura, Biscaíño, belisco, lapis, bisneto, esquerda, mesquita, mesquiño, polisón, sentinela, vesgo
Con X: As palabras que comezan por extra- e ex- e son prefixos co significado de “fóra de” e “mais alá de”, como “exportar”, “exánime” ou “extraordinario”, arxila , tanxer, tinxir, traxecto, vertixe, xacer, xampú, xarampón, Xema, xeo, xeso, enxesar, xasmín, xugular, xiringa, xordo, caxemira, cervexa, clixé, cónxuxe, conxuntura, cornixa, desengraxar, enxalzar, pexorativo, proxectil, solfexo, clímax, tórax, sílex, fax, télex, unisex.
No hay comentarios:
Publicar un comentario