Ben Falado

Día das letras galegas

O 17 de Maio, día das letras galegas, este ano están adicadas a Uxio Novoneyra.
Aí van uns enlaces que atopei na rede.

Poemas de Uxio Novoneyra

Videos de Uxio Novoneyra

Flora, fauna do Courel, poesía de Novoneyra

Escolma de poemas de Uxío Novoneyra

Pesos e medidas- I

Antes da introdución do sistema moderno, os líquidos e os áridos medíanse normalmente por capacidade, con recipientes de tamaño variable segundo as localidades. No caso dos áridos a medida tamén pode servir para a superficie, facendo o calculo de extensión de terra que se precisa para sementar unha determinada medida de gran.

Medidas de capacidade para líquidos
1 moio -> 8 olas
1 ola, arroba, cántara -> 16 litros na maioría de Galiza/18 litros(concello da Peroxa, Ourense) e creo que algún concello de Lugo (se alguén o sabe, prégolle que o deixe no comentario).
1 canado -> 2 olas
1 canada -> 4 litros
1 carta -> 1/4 de canada
1 neto -> 1/2 litro
1 cuarteirón -> 1/4 de litro

Medidas de capacidade para áridos
1 fanega -> 4 ferrados
1 ferrado, tega -> 12 Kg de centeo, 16 Kg de trigo, 18 Kg de fabas, 20 Kg de millo.
1 escá, tego -> 1/2 ferrado
1 carteira -> 1/4 de ferrado
1 cunca -> 1/16 de ferrado

Algúns radicais latinos

agri-> Campo -> Agrícola, agrónomo, agricultura, agrario, agronomía

api-> Abella -> Apicultor, apicultura,, apicola

arbor-> Árbore -> Arboricultura, arborícola, arborizar, arborizable, arbóreo, arboriforme

beli-> Guerra -> Bélico, belixerancia, belicoso

cali-> Calor -> Caloría, calórico, calorífico, calorífugo, calorimetría, calorímetro, caloroso

centri-> Centro -> Centrífugo, centrifugadora, centrípedo, centrista

color-> Cor -> Colorímetro, colorización, colorete, colorante, colorismo, colorista

cordi-> Corazón -> Cordial, cordiforme, cordialmente

corn(i)-> Antena, chifre -> Cornudo, cornucopia, cornúpeta

cruci-> Cruz -> Crucifixo, crucificar, cruceta, crucial, crucífero, cruciforme

Elixe a correcta

11 – Mover o berce para durmir ó meniño:

a) Bercear

b) Rolear

c) Arrolar

d) Arrular

12 Restos do que se queima:

a) Faísca

b) Muxica

c) Boralla

d) Cinza

13 Intervención médica que consiste en cortar algunha parte do corpo:

a) Quirúrxica

b) Quirúxica

c) Cirurxica

d) Cirúrxica

14 Xoguete que consiste nunhas bólas no interior doutra maior e que roxen:

a) Asouxo

b) Axóuxere

c) Asóusere

d) Asóuxere

15 Deixar de comer voluntariamente:

a) Ainar

b) Axunar

c) Xexunar

d) Xaxuar

16 – Sacudir as pólas dunha árbore cunha vara para que caian os froitos:

a) Axitar

b) Varexar

c) Avarar

d) Varadar

17 Lenzos para envolver o meniño:

a) Sabas

b) Burullo

c) Empanamento

d) Vurullo

18 Exceso de sol:

a) Soalla

b) Solaina

c) Solaz

d) Solazo

19 Terreo sen cultivar cheo de vexetación de pouca altura:

a) Gándara

b) Veiga

c) Lameiro

d) Fraga

20 O que traballa con metais preciosos para facer xoias:

a) Albeite

b) Almafí

c) Acibecheiro

d) Ourive

Test XLI

41 . Indica a palabra correspondente á definición

1 Capa de vexetación, en especial constituída por fungos, que se cría na materia orgánica en descomposición:

a) Balor b) Valor c) Froco d) Floco

2 Utensilio co que se move o aire para favorecer a súa circulación:

a) Abalo b) Abastro c) Abano d) Abázcaro

3 Abella macho que non participa no traballo común:

a) Abano b) Abázcaro c) Acáboro d) Avázcaro

4 Delimitar, lindar uns terreos con outros:

a) Extremar b) Estrullar c) Derresgar d) Estremar

5 Utensilio agrícola que serve para separar a palla do gran:

a) Angazo b) Colmeira c) Mallo d) Forquita

6 Vara longa para sacudir as árbores:

a) Baloira b) Baleira c) Valoira d) Valadar

7 Descubrimento de algo que estaba oculto:

a) Achado b) Encontro c) Atopamento d) Hachádego

8 Leito portátil para o traslado de enfermos ou feridos:

a) Patiola b) Patinoira c) Angarellas d) Alzadeiras

9 Ruído pouco intenso producido polas voces de varias persoas á vez:

a) Marmullo b) Murmurio c) Marmurio d) Murmullo

10 Anular unha lei:

a) Derrogar b) Derogar c) Rebocar d) Devecer

Test XXXVI- XL

36 . Indica a frase incorrecta
a) Ben vexo dende a varanda como o berce se move co vendaval
b) Aquela fábula que narraba a bisaboa trataba dun esvelto cabaleiro
c) Sabela levaba na bolsa moitas abelás, berenxenas e garavanzos
d) Move os mobles de vimbio para varrer

37 . Indica a frase incorrecta
a) O privado do barón revelou que o broche era de acibeche
b) Entre o botín do roubo estaba unha laverca de prata
c) Achou un trevo de catro follas no labirinto
d) Mais que devezo era cobiza o que manifestaba o vinculeiro

38 . Indica a frase incorrecta
a) Naquel libro falábase dos voitres, gabiáns, corvos e avetardas
b) O sábado vindeiro vai vacinarte o hospital
c) Vin un rabaño de ovellas e un chibo na ribeira
d) Había unha horta de verzas e nabizas

39 . Indica a frase incorrecta
a) A neve, a chuvia e o orballo son fenómenos atmosféricos
b) Levaba unha gravata de seda e un caravel vermello na lapela
c) Onte fomos á boda de Xabier
d) O lobo ouveaba cando atravesaba o val

40 . Indica a frase incorrecta
a)Ese rapaz era un bulebule
b) O animal saia do seu tobo
c) A auga fervendo bota moito bafo
d) Hai que baleirar ese armario

Test XXXI - XXXV

31 . Indica a frase incorrecta

a) O presidente foi ensalzado
b) Os nenos xogaban na explanada
c) Ese espremedor custoume moi caro
d) Mercoulle un axóuxere ó meu fillo

32 . Indica a frase incorrecta

a) Moito lle gustan as composicións trobadorescas
b) O rapaz ten moito soño.
c) Hai que o deitar Partiu o esterno
d) Coa abaloira rebentou a ola

33 . Indica a frase incorrecta

a) O vario é un elemento químico
b) Tocaron o himno do equipo
c)O caldeiro estaba baleiro
d) Coa vasoira varreu a voaxa

34 . Indica a frase incorrecta

a)O seu acervo cultural é importante
b) Era unha extensión de terreo moi vasta
c)Este pano é moi vasto
d) Deuse aire cun habano

35 . Indica a frase incorrecta

a) O pan que quedou na bolsa colleu moito valor
b) Aquel día sarabiou moito
c) Colleron o trevo preto do pavillón
d) Non lle gustan os garavanzos

Test XXVI - XXX

26 . Indica a serie incorrecta

a) Sebe, avaría, baralla, canaval
b) Polbo, vantaxe, huno, alcatrán
c) Hendecasílabo, fivela, vaivén, tabán
d) Flor, praga, explanada, enxaboar

27 . Indica a serie incorrecta

a) Destro, permeable, redito, canaval
b) Suxerir, escrutar, espeluxar, exceder
c) Helmo, marabilla, cativo, trobador
d) Chuvia, neve, vagabundo, hendecasílabo

28 . Indica a serie incorrecta

a) Dobra, frouxa, vermello, bimbio
b) Sé, hule, varredor, rabaño
c) Sorber, xiba, rabelo, exhalar
d) Himno, decisivo, bicarbonato, avión

29 . Indica a serie incorrecta

a) Cirurxico, substituír, avaliación, tribo
b) Ávrego, cacahuete, preamar, cumprir
c) Clase, pavillón, beirarrúa, insaciable
d) Templo, excomungar, Estremadura, expectante

30 . Indica a serie incorrecta

a) Muxica, escravo, aprazar, suxeitar
b) Naútico, estraño, planto, frecha
c) Asasinar, enxalzar, claro, planta
d) Esixir, esplendor, xacemento, tatexo

MANIFESTO POLA SOLIDARIEDADE

Ninguén ten a potestade de elixir o lugar onde vai nacer, nin as posibilidades económicas da familia que o vai acoller ou do país no que vai desenvolverse a súa existencia. A terra ten extraordinarias riquezas, pero todos sabemos que están moi mal repartidas, e que conviven neste planeta azul xentes que se poden permitir todos os luxos con outras que non poden sobrevivir por falta de alimentos, de hixiene, ou dunha mínima asistencia sanitaria. O noso é un mundo de contrastes, pero agora non hai desculpa. Cos excedentes de produción que apodrecen cada día no primeiro mundo poderíase solucionar a fame do terceiro, pero..., qué?... sae máis barato deixalos perder que transportalos, a pesar de todos os medios (de trasporte, conservación de alimentos, etc...)dos que dispoñemos na actualidade. Por iso, creo que chegou a hora de facer algo e o primeiro paso, dos moitos que hai que dar para solucionar esta traxedia humana, é tomar conciencia todos. Iso tratamos os blogueiros que publicamos hoxe este manifesto:


QUEN SOMOS:

Os que subscribimos este manifesto somos cidadáns no pleno uso dos nosos dereitos civís, e titulares da soberanía popular, da que emanan os poderes do Estado. Os asinantes dirixímonos a todos os cidadáns do mundo, coñecedores da situación de atraso, fame e enfermidade na que se atopa gran parte da poboación humana nun momento histórico, como o actual, no que se dispoñen dos suficientes medios políticos, económicos e científicos que puidesen solucionar estes problemas. Este manifesto ten vocación de universalidade, e vai dirixido a toda a humanidade, por iso a versión orixinal en español será traducida a diversas linguas, pois o noso propósito consiste en facer ouvir a voz da opinión pública nos lugares nos que se toman as decisións políticas e económicas do mundo.

A QUEN NOS DIRIXIMOS:

Dirixímonos á clase política gobernante dos nosos países, composta por aqueles que eliximos, libremente, nunhas eleccións democráticas; así como aos máis altos mandatarios das Organizacións Internacionais, como a O.N.U. e aos Presidentes e Gobernos dos países máis ricos da terra.

MANIFESTÁMOSLLES:

1.- Que este texto ten a súa orixe na constatación da extrema situación de necesidade e de fame que sofre unha gran parte da poboación da Terra e na desigual e inxusta repartición de bens que existe actualmente no mundo.

2.- Que consideramos que dita situación é intrinsecamente perversa e non admisible nin moral nin eticamente, dado que todos os seres humanos nacen libres e iguais. Igualmente, temos presente que todos os cidadáns do mundo teñen eses dereitos desde o mesmo instante do seu nacemento e non como unha promesa futura cuxa conquista dependa da realidade política, social ou económica dos seus países.

3.- Que defendemos que é completamente inxusto, inmoral e un crime humanitario punible ante os tribunais internacionais e a Historia que, en pleno Século XXI, existan seres humanos que pasen fame no mundo, e que morran por iso. Que é un agravante dese crime que, existindo as leis internacionais suficientes, así como os medios técnicos, económicos e científicos para corrixir devandita situación, os que exercen o poder no mundo non leven a cabo as accións necesarias para solucionar o que xeracións futuras cualificarán de verdadeiro xenocidio no que serán culpables todos aqueles que, tendo os medios para solucionar o problema, non os empregaron.

4.- Que consideramos que esta inxusta situación é contraria ao dereito Natural, aos Dereitos humanos e ás normas da máis elemental ética, e entendemos que chegou o momento de que a voz da opinión pública esixa dos seus gobernantes o final de tal estado de cousas.

5.- Que o presente manifesto non é un manifesto utópico; e que tampouco é un manifesto político, nin se pretende co mesmo a instauración dunha nova orde política ou socio-económico mundial, nin ningún menoscabo do tecido empresarial, sanitario e social do mundo desenvolvido, senón a máis elemental xustiza cos desfavorecidos. POR TODO ISO,

ESIXIMOS aos nosos GOBERNANTES:

1.- A adopción de medidas inmediatas e urxentes para paliar tal situación de fame, enfermidade e desnutrición no terceiro mundo. Consideramos que tales medidas non constitúen unha utopía, senón que son perfectamente viables e posibles.

2.- Manter o compromiso de cumprir os Obxectivos do Milenio que, establecidos por Nacións Unidas no ano 2000, definen os principios aos que ha axustarse a actuación dos países e do sistema económico internacional para superar, co horizonte fixado en 2015, as inxustizas que afectan á humanidade.

3.- A realización de accións solidarias sistemáticas cos países máis desfavorecidos e que se estableza unha orde lóxica e humana de prioridades na política económica, con proxectos intelixentes que creen riqueza e postos de traballo nos países pobres, facilitando un desenvolvemento sustentable e un progreso que lles axude, ademais, á consolidación dunha rede sanitaria, económica e social estable que faga imposible o retorno á situación de partida e favoreza a consolidación dun réxime político interno democrático.

4.- Que se tomen as medidas necesarias para que os países ricos destinen unha parte dos seus orzamentos á creación de riqueza e de empresas nos países máis desfavorecidos; así como a adopción dun acordo internacional, que debería subscribirse na ONU de obrigado cumprimento para os países desenvolvidos.

5.- A implantación dun código ético que regule a estratexia das empresas multinacionais, así como a eliminación dos paraísos fiscais e a aplicación da taxa Tobin ás transaccións comerciais internacionais, que permita crear un fondo de solidariedade xestionado por Nacións Unidas.

6.- Non aceptaremos simples declaracións de principios que non se traduzan en políticas concretas. En definitiva, APELAMOS ao sentido da xenerosidade e da humanidade de todos, e fundamentalmente da clase política internacional. Desde a terra que espera e cre firmemente na Solidariedade que constrúa un mundo mellor e máis xusto, a 30 de xaneiro de 2010"" ..

Test XXI-XXV

21 . Escolle a serie correcta

a) Riveira, escumar, pesebre, planeta
b) Riveira, excumar, presebe, planeta
c)Ribeira, excumar, presebe, praneta
d) Ribeira, escumar, presebe, planeta

22 . Escolle a serie correcta

a) Preito, engrasar, aldraxar, veneno
b) Preito, engraxar, aldraxar, beleno
c) Preito, engraxar, aldraxar, veleno
d) Preito, engrasar, aldrasar, beneno

23 . Escolle a serie correcta

a)Groria, cocrodilo, abelá, nó
b) Gloria, cocodrilo, abelá, no
c)Gloria, crocodilo, avelá, nó
d) Gloria, crocodilo, abelá, nó

24 . Escolle a serie correcta

a)Hasta, ombro, hogano, arpa
b) Asta, hombro, ogano, arpa
c)Hasta, ombro, hogano, harpa
d) Asta, ombro, hogano, harpa

25 . Escolle a serie correcta

a) Harmonía, óso, hindú, habenza
b) Armonía, oso, indú, havenza
c)Harmonía, oso, hindú, avenza
d) Armonía, óso, indú, abenza

Test XVI - XX

16 . Escolle a serie correcta
a) Boaxa, verniz, bermello, vacina
b) Voaxa, verniz, vermello, vacina
c) Voaxa, berniz, vermello, bacina
d) Boaxa, berniz, bermello, vacina

17 . Escolle a serie correcta
a)Harpía, hule, haren, hirmán
b) Arpía, ule, arén, irmán
c)Arpía, hule, harén, irmán
d) Harpía, hule, harén, irmán

18 . Escolle a serie correcta
a)Bater, sarabia, veludo, néboa
b) Water, saravia, veludo, néboa
c)Bater, sarabia, beludo, névoa
d) Vater, saravia, veludo, néboa

19 . Escolle a serie correcta
a) Caravel, laberca, cotovía, acibeche
b) Carabel, laverca, cotovia, aciveche
c) Caravel, laverca, cotovía, acibeche
d) Caravel, laverca, cotobía, aciveche

20 . Escolle a serie correcta
a)Pracer, declarar, flota, dobre
b) Pracer, decrarar, flota, doble
c) Placer, decrarar, frota, dobre
d) Placer, declarar, flota, dobre

Test X - XV

Quen se anima


11 .‑ Escolle a serie correcta

a) Filharmónica, hibernar, vurullo, estremar

b) Filharmónica, hivernar, vurullo, extremar

c) Filármonica, hibernar, burullo, estremar

d) Filharmónica, ivernar, burullo, estremar



12 .‑ Escolle a serie correcta

a) Bulbo, absorver, absolber, excavar

b) Bulbo, absorber, absolver, escavar

c) Bulvo, absorver, absolver, excavar

d) Bulbo, absorber, absolver, escavar



13 .‑ Escolle a serie correcta

a) Horfo, himpo, hendecasílabo, Henrique

b) Orfo, impo, endecasílabo, Enrique

c) Orfo, impo, hendecasílabo, Henrique

d) Orfo, impo, hendecasilabo, Henrique



14 .‑ Escolle a serie correcta

a) Cavorco, xiba, hipódromo, víbora

b) Caborco, xiva, hipódromo, bívora

c) Cavorco, xiva, hipódromo, vívora

d) Caborco, xiba, hipódromo, víbora



15 .‑ Escolle a serie correcta

a) Acivro, abrocho, Xabier, Raul

b) Acibro, abrocho, Xavier, Raul

c) Acibro, avrocho, Xabier, Raúl

d) Acivro, abrocho, Xavier, Raúl

Test VI-X

6 .‑ Escolle a opción correcta

a) Que maravilla!, unha bolvoreta
b) Que marabilla!, unha bolboreta
c) Que marabilla!, unha volvoreta
d) Qué marabilla!, unha bolboreta

7 .‑ Escolle a opción correcta

a) Hinchoulle o vulto e logo rebentoulle
b) Inchoulle o bulto e logo reventoulle
c) Inchoulle o vulto e logo rebentoulle
d) Hinchoulle o vulto e logo reventoulle

8 .‑ Escolle a opción correcta

a) Unha bahía é o mesmo ca unha badía
b) Unha baía e o mesmo cunha badía
c) Unha baia é o mesmo ca unha badía
d) Unha baía é o mesmo ca unha badía

9 .‑ Escolle a opción correcta

a) Ás sete da tarde foi xogar ás bólas
b) As sete dá tarde foi xogar ás volas
c) Ás sete da tarde foi xogar as bólas
d) As sete da tarde foi xogar ás bolas

10 .‑ Escolle a opción correcta

a) ¡Hola! ‑díxolle Hadrián a Helena
b) Ola! ‑díxolle Hadrián a Helena
c) ¡Ola! ‑dixolle Adrián a Helena
d) Ola! ‑dixolle Hadrián a Helena

A ver quen se atreve a participar e elixir a correcta

Dende agora neste blog vou pór preguntas sobre a lingua tipo test, espero que os seguidores participen e me fagan preguntas, penso que será unha boa forma de traballar a lingua..

1 . Escolle a opción correcta:

a) Dáme o mollo da herba, que non me mollo
b) Dame o móllo dá herba, que non me móllo
c) Dáme o móllo da herba, que non me mollo
d) Dáme o mollo da herba, que non me móllo

2 . Escolle a opción correcta
a) A túa filla foi á casa da aboa
b) Á túa filla foi á casa da avoa
c) A túa filla foi a casa dá avóa
d) A túa filla foi á casa da avoa

3 . Escolle a opción correcta
a) Ía moita viruxe
b) Ía moito biruxe
c) Ía moito viruxe
d) Ia moita biruxe

4 . Escolle a opción correcta
a) Veña e cómpre este automóbil
b) Veña e compre este automóbil
c) Beña é compre éste automóvil
d) Veña é cómpre este automóbil

5 . Escolle a opción correcta
a)Non distinguía ben entre un voitre e un gabiá
b) Non distinguía ben entre un boitre e un gavián
c) Non distinguía ben entre un boitre e un gabián
d) Non distinguía ben entre un voitre e un gavián

Iremos de cinco en cinco e tamén se poden facer preguntas sobre a abertura das vogais tónicas ou do que queirades